musul ve kerkük'ü kim verdi ne demek?

Musul ve Kerkük'ün "verilmesi" ifadesi, bu şehirlerin Osmanlı İmparatorluğu'nun dağılmasının ardından Türkiye Cumhuriyeti'nin sınırları dışında kalmasını ifade eder. Bu durum, çeşitli antlaşmalar ve siyasi gelişmeler sonucunda ortaya çıkmıştır:

• Mondros Ateşkes Antlaşması (https://www.nedemek.page/kavramlar/Mondros%20Ateşkes%20Antlaşması) (1918): Osmanlı İmparatorluğu'nun I. Dünya Savaşı'ndan yenik ayrılmasının ardından imzalanan bu antlaşma, İtilaf Devletleri'ne Osmanlı topraklarını işgal etme yetkisi vermiştir. Musul ve Kerkük de bu kapsamda işgal edilmiştir.

• Sevr Antlaşması (https://www.nedemek.page/kavramlar/Sevr%20Antlaşması) (1920): Bu antlaşma, Osmanlı İmparatorluğu'nu parçalayan ve topraklarını İtilaf Devletleri arasında paylaştıran bir antlaşmaydı. Musul ve Kerkük, antlaşma gereği İngiliz mandası altındaki Irak'a bırakılmıştır. Ancak, bu antlaşma Türk Kurtuluş Savaşı sonucunda geçersiz kılınmıştır.

• Lozan Barış Antlaşması (https://www.nedemek.page/kavramlar/Lozan%20Barış%20Antlaşması) (1923): Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucu antlaşması olan Lozan'da, Musul sorunu çözüme kavuşturulamamış ve İngiltere ile Türkiye arasında çözülmesi için bırakılmıştır.

• 1926 Ankara Antlaşması (https://www.nedemek.page/kavramlar/1926%20Ankara%20Antlaşması): Musul sorunu, 1926 yılında İngiltere ve Türkiye arasında imzalanan bu antlaşma ile çözülmüştür. Antlaşmaya göre, Musul ve Kerkük İngiliz mandası altındaki Irak'a bırakılmıştır. Türkiye, bu bölgedeki haklarından vazgeçmiş karşılığında Irak petrollerinden belirli bir süre pay almıştır.

Dolayısıyla, Musul ve Kerkük'ün Türkiye Cumhuriyeti sınırları dışında kalması, yukarıdaki antlaşmalar ve siyasi gelişmelerin bir sonucudur. Özellikle 1926 Ankara Antlaşması, bu durumu resmileştirmiştir.